Quero manifestar a miña solidariedade coa
Cataluña democrática e autodeterminista con dez frases de Castelao
tomadas do seu libro Sempre en Galiza (1944)
- Os patriotas cataláns, vascos e galegos, somos aldraxados a decotío no café, no casino, na prensa, na cátedra, no púlpito, no coartel e até no Parlamento.
- Antramentras subsista o centralismo asoballador das nacionalidades e somentes se concedan autonomías como derradeiro recurso de conciliación, a democracia hespañola [...] seguirá sendo a tapadeira d-un absolutismo político, cultural i económico, que goberna coas axudas da burocracia e do caciquismo, os dous nemigos do povo.
- A “custión catalana” – igoal que a vasca e a galega – non é un delito que deba reprimirse, nin é unha enfermidade que poida curarse.
- Non será posible, baixo ningún réxime, o trunfo definitivo da política centralizadora, porque calquera violencia de tipo asimilista causará resentimentos separadores.
- O que cómpre variar non son as Constitucións, senón a forma do Estado [...]. Non hai outro modo de asegurar a democracia en Hespaña que dividindo a soberanía do Estado, baixo do sistema federalista. [...] endexamais se poderá asentar en Hespaña un réxime democrático sen unha prévia estructuración federal do Estado.
- Estou ben convencido da falsía de todos aqueles que, chamándose demócratas, non renuncian a mandaren en Hespaña dende Madrid [...] hespañoes asimilados por Madrid (incluímos, claro está, aos galegos, vascos e cataláns desenraizados do seu país).
- A cegueira dos hespañoes é mal que non ten cura, porque é cegueira vontaria. Cerran os ollos para non veren.
- Chegan a decir que o problema galego, igoal que o vasco e catalán, depende da solución que acorde a maioría dos hespañoes... ¡Estábamos aviados! Non; a vontade dos hespañoes debe consultarse para resolver os problemas xeraes de Hespaña; pero, en xusticia, sóio Galiza debe resolver os seus asuntos privados, como é dona de tomar a posición que se lle antoxe fronte â dos demais hespañoes.
- Decir que Isabel e Fernando lograron realizar a unidade nacional hespañola é tan ridículo como negar que en Hespaña se falan catro idiomas e que hai catro nacionalidades.
- O probrema das nacionalidades hespañolas - denantes “rexionalismo” - eisiste e debe resolverse. Descoñecelo, aplazalo, desprezalo ou afogalo, é xogar aos perigos.